De weg naar duurzame landbouw is vrije grond

De enige echte weg naar duurzame grond is vrije grond

In januari 2026 viert Aardpeer zijn vijfde verjaardag! De vier oprichters – BD Grondbeheer, Wij.land, Herenboeren NL en Triodos Regenerative Money Centre – wilden met Aardpeer de transitie naar een natuurvriendelijke landbouw aanjagen. Kees van Biert, voorzitter van BD Grondbeheer, en Danielle de Nie, bodemkundige en oprichter van Wij.land, blikken terug en vooruit. Wat heeft Aardpeer-BD Grondbeheer bereikt en wat zijn de grootste uitdagingen?

Hoe is het idee voor Aardpeer ook alweer ontstaan?

Danielle: “Mijn reis daar naartoe begon in 2018. In onze projecten merkte ik dat een meerderheid van de gangbare melkveehouders wel natuurvriendelijker wilden werken, bijvoorbeeld door om te schakelen naar biologisch, mits het economisch haalbaar was. Als boeren ook voor de natuur willen zorgen, moeten ze extensiever werken en hebben ze meer grond nodig. De hoge grondprijs bleek één van de grootste belemmeringen om te kunnen bewegen. Het onderliggende probleem is dat de huidige grondprijzen niet in verhouding staan met het opbrengend vermogen van de grond.”

Kees: “Voor dit grondvraagstuk heeft BD Grondbeheer al in 1978 een degelijke oplossing ontwikkeld. Ons struikelblok was dat we te weinig volume hadden om echt wat te kunnen bereiken in de wereld. Wij waren dus op zoek naar manieren om op te schalen.”

Danielle: “Samen met Herenboeren NL en Triodos Regenerative Money Centre, die zich ook inspannen voor de transitie in de landbouw, hebben we toen Aardpeer opgericht. In januari 2021 zijn we van start gegaan, gewoon door het te doen.”

Kees: “Geen enkele boer staat 's morgens op met het idee: ik ga mijn grond uitwringen. Maar door de hoge grondprijzen gebeurt het in feite wel.”

Danielle: “Met Aardpeer proberen we dat te doorbreken. Betaalbare grond is de sleutel in de transitie naar natuurvriendelijke landbouw. Zonder betaalbare grond komt die transitie er niet.”

Als jullie terugkijken op de afgelopen vijf jaar, wat waren de grootste uitdagingen?

Kees: “In korte tijd hadden we zeventig boeren voor de deur staan. Met de beschikbare middelen uit de eerste Samen voor Grond-obligaties konden we maar vijf boeren aan grond helpen. Met de twee andere obligatieleningen zijn daar nog tien boeren bijgekomen.”

Danielle: “Aan de vraag ligt het dus niet. Het aantrekken van voldoende middelen is onze grootste uitdaging. Wat ons nu parten speelt, zijn de stijgende rentes. Bij de start van Aardpeer waren de rentes heel laag; de bancaire rente op spaargeld was zelfs negatief. Dat is nu wel anders. Mensen moeten intrinsiek gemotiveerd zijn om met ons mee te lopen.”

Kees: “Een aantal grotere partijen heeft interesse in Aardpeer getoond maar onze obligatieleningen voldoen niet aan de strenge eisen van hun beleggingsstatuten. Ik zie het als een persoonlijke uitdaging om voor hen een passend beleggingsproduct te ontwikkelen, maar dat kost tijd.”

Wat zijn de grootste successen?

Danielle: “Omdat de overheid op zich laat wachten, zijn we de transitie in de landbouw zelf gaan doen. Dat er zoveel mensen met ons meelopen, waardeer ik enorm.”

Kees: “Als je lawaai maakt, komen er ook onverwachte dingen naar je toe. Zo heeft boer Jeroen van Steen zijn landbouwgrond ter waarde van vier miljoen euro bij ons ondergebracht. Zijn gronddonatie heeft veel mensen geïnspireerd en bijna duizend nieuwe donateurs op onze weg gebracht.”

Danielle: “Wat Aardpeer inzichtelijk maakt, leidt tot bewustwording. Niet alleen bij de mensen die ons steunen maar ik zie ook dat wetenschappers en beleidsmakers en politici steeds beter begrijpen dat betaalbare grond cruciaal is voor de omslag naar natuurvriendelijke landbouw.”

Hoe zien jullie de toekomst van Aardpeer-BD Grondbeheer?

Danielle: “Vrije grond, dus grond die niet financieel belast is, is de enige echte weg naar duurzame grond. Dat is mijn belangrijkste inzicht voor onze toekomst. Vrije grond geeft de eeuwigdurende zekerheid dat het natuurvriendelijk wordt beheerd en dat het gezond voedsel voortbrengt voor alle toekomstige generaties.”

Kees: “Het vrijmaken van grond is een technisch verhaal: met de Samen voor Grond-obligaties hebben we allerlei gronden kunnen aankopen en via schenkgeld lossen we de obligaties weer af. Obligatiehouders kunnen hun obligatie ook schenken of omwisselen in een eeuwigdurende obligatie. De vrije grond komt bij ons in de kluis. Het is in onze statuten verankerd dat wij vrije grond nooit verkopen.”

Danielle: “Een andere stip op de horizon is de verbreding van onze strategie. We hebben grotere en meer kapitaalkrachtige partijen nodig die meegaan in onze beweging. Met lange termijn geld kunnen zij bijdragen aan de duurzame visie die wij hebben.”

Kees: “Als een boer in zijn bedrijf gaat investeren voor de transitie dan moet hij vele jaren hebben om er de vruchten van te kunnen plukken. Met korte termijn geld kan dat niet. Daarbij moet de lening ook laagrentend zijn. De oprichters van BD Grondbeheer zeiden het al in 1978: de weg naar vrije grond is met schenkingen en laagrentende leningen.”

Wat betekent Aardpeer-BD Grondbeheer voor de transitie in de landbouw?

Danielle: “Het samenbrengen van landbouw en natuur is een complexe puzzel, waar allerlei partijen hun hoofd over breken, en wij hebben de oplossing gevonden. Ons instrument is namelijk de sleutel tot betaalbare grond en met precies dát kunnen we natuur en landbouw samenbrengen.”

Kees: “We doen waar de wereld op zit te wachten.”

Danielle: “Er komen steeds meer inzichten dat een rijk bodemleven en het microbioom van onze darmen met elkaar samenhangen. Gezonde bodems zijn dus ook de basis voor gezonde mensen.”

Wat betekent Aardpeer-BD Grondbeheer in de waardering van geld?

Kees: “In elke uitgebalanceerde beleggingsportefeuille hoort mijns inziens landbouwgrond met een laag renteprofiel te zitten. Punt. Het nastreven van hoge rendementen vind ik prima maar investeer daarnaast ook in maatschappelijk rendement.”

Danielle: “Wij nodigen iedereen uit om met ons mee te doen. Wij zijn goed in wat we doen. Op 637 hectare laten we zien hoe geld bijdraagt aan een mooiere wereld!”

Wat heeft Aardpeer-BD Grondbeheer jullie persoonlijk gebracht?

Danielle: “Ik houd van leren door te doen. Wij hebben het gewoon gedaan, en daar heb ik veel van geleerd. Ik houd ook van concreetheid. Als ik op een boerderij kom waar de samenwerking met de natuur is gelukt, dan word ik daar heel blij van.”

Kees: “Ook ik beleef een enorme voldoening aan de ontmoetingen met boeren, die wij hebben mogen helpen op hun weg naar transitie. Laatst zei een boer: de gele dotterbloemen komen weer terug! Daar word ik heel gelukkig van.”