
De Kleine Aarde in Boxtel is in 1972 opgericht om een circulaire samenleving te bevorderen. Met innovaties als de mondiale voetafdruk kreeg het centrum wereldwijde bekendheid. In 2010 moest het noodgedwongen sluiten. Diverse partijen hebben doorstarten geprobeerd. In 2022 is het dan eindelijk gelukt om de historische plek een échte nieuwe start te geven als Plaats De Kleine Aarde. Geert van der Veer vertelt hoe ze ruim 50 jaar pionieren, uitvinden en opschalen voor een duurzame samenleving voortzetten in een eigentijds jasje.
Welke rol heeft Aardpeer voor de nieuwe start gespeeld?
“Toen De Kleine Aarde in 2010 haar deuren sloot, ontstond bij de gemeente het dilemma: gaan we het terrein gebruiken voor woningbouw of moet moeten we de plek behouden als cultureel erfgoed? Omdat de gemeente eigenaar van de grond is, hebben wij gezegd: verkoop de grond aan Aardpeer-BD Grondbeheer. Zij garanderen dat de plek eeuwigdurend beschikbaar blijft als broedplaats voor duurzame landbouw. De participatie van Aardpeer-BD Grondbeheer is voor de gemeente dus cruciaal geweest om voor de historische waarde te kiezen.”
Afgelopen jaren hebben jullie De kleine Aarde helemaal verbouwd. Wanneer wordt het centrum officieel geopend?
“We hebben twee panden: de werkplaats en de verblijfplaats. De werkplaats, een voormalige boerderij met zalen, hebben we als eerste verbouwd en tussentijds geopend. Hier zijn mensen en groepen welkom voor lunches, diners en rondleidingen, zodat we ook al wat omzet kunnen draaien. De verblijfplaats met 18 slaapkamers, een B&B en horeca is sinds kort klaar. In april 2026 is de officiële opening gepland van het terrein als geheel. Dan komen we met ons programma naar buiten en laten we zien wat we allemaal kunnen.”
Hoe zetten jullie de geschiedenis van ruim 50 jaar pionieren, uitvinden en opschalen voor een duurzame samenleving voort?
“De Kleine Aarde heeft veertig jaar geëxperimenteerd met duurzaamheid op alle thema's, van wonen tot energie en voedsel. Wij gaan ons concentreren op één thema: een duurzaam voedselsysteem met sociale waarden en gezonde voeding. Elke vierkante meter van De Kleine Aarde wordt eetbaar. En dat bedoel ik letterlijk: al het groen buiten en binnen is eetbaar, tot en met de kamerplanten aan toe. Aan de hand van al die eetbare gewassen geven we workshops en educatie. In de vorm van een bak met grond en plantgoed kun je een eetbare vierkante meter meenemen voor thuis op je balkon, voor school of openbare ruimtes. Je krijgt er coaching bij zodat jouw vierkante meter echt productief wordt.”
In de ontwikkeling van dat nieuwe voedselsysteem werken jullie samen met boeren, burgers, wetenschappers en kunstenaars. Wat is de rol van kunstenaars?
“Kunstenaar kunnen maatschappelijke thema's aansnijden vanuit een nieuw perspectief. Ze helpen ons om onze oogkleppen af te zetten. Een nieuwe kijk op het complexe voedselvraagstuk kan de innovatie en systeemverandering ondersteunen en versnellen.”
Na de oprichting in 1972 kreeg De Kleine Aarde al snel wereldwijde bekendheid. Waar kwam dat door?
“In de naoorlogse periode kwam de politieke en maatschappelijke focus te liggen op economische groei. Alles moest meer en groter. De Kleine Aarde was een plek waar mensen tegen die stroom in roeiden. Ze lieten zien dat een andere levensstijl beter is voor jezelf en de planeet. Met vallen en opstaan ontwikkelden ze belangrijke innovaties, zoals de mondiale voetafdruk en de bolwoning, die een bezoek aan het centrum de moeite waard maakte. Het gebouw, dat wij nu de verblijfplaats noemen, is in 1995 gebouwd en was toen het aller duurzaamste pand van Nederland. Educatie, inspiratie en innovatie – de drie krachten die hier altijd zijn geweest – zetten wij voort. Wij voegen er vijf L'en aan toe: laagdrempelig, lef, leuk, lekker en leerzaam. Wij willen dat gezond eten voor iedereen beschikbaar en betaalbaar is, onze ideeën mogen schuren met het bestaande systeem en wat wij doen moet vooral ook leuk, lekker en leerzaam zijn.”
Hoe kunnen de lezers van deze Aardpeer-BD Grondbeheer nieuwsbrief zich met De Kleine Aarde verbinden?
“Sommige lezers zijn al aan De Kleine Aarde verbonden via een Samen voor Grond obligatie. Deze mensen in het bijzonder, en alle andere lezers in het algemeen, willen we graag uitnodigen om zich hier te abonneren op onze digitale nieuwsbrief, die vier keer per jaar uitkomt. Hierin delen we onze ideeën en agenda. Tot aan de officiële opening in april hebben we een keer per maand een programma op zondag en de horeca is op afspraak te reserveren. Mensen zijn sowieso dagelijks welkom voor een wandeling in ons park.”
BD Grondbeheer 0343-712080 info@bdgrondbeheer.nl
Diederichslaan 25 3971 PA Driebergen
NL32 TRIO 0198 4861 97 t.n.v. BD Grondbeheer te Driebergen