Grootschalige landbouw vanuit het hart

Met vallen en opstaan ontdekte Gerjan Snippe de formule om biologisch groot te maken: efficiënt samenwerken met meerdere boeren, korte ketens naar de supermarkt én betaalbare grond. Bio Brass, het bedrijf waarin vier biologische boeren grootschalig samenwerken, heeft een nieuwe missie: in 2033 domineren biologische groentes de supermarktschappen.

Gerjan Snippe is geboren en getogen op een melkveebedrijf in Drenthe. In 1986, toen Gerjan elf jaar oud was, moest de boerderij plaatsmaken voor een militair oefenterrein. Tot hun vreugde mocht de familie Snippe migreren naar de boerenhemel: de Flevopolder. “Van jongs af aan werkten mijn twee broers en ik mee op de boerderij,” vertelt Gerjan. “Maar ik hield niet van koeien melken dus ik was niet de aangewezen bedrijfsopvolger. Ik wilde wel dicht bij mijn roots blijven. Daarom koos ik voor een studie agrarische bedrijfskunde in Dronten. Het was een gemeenschap van gelijkgestemde boerendochters en -zonen. Om van dit eilandje los te komen, ging ik afstuderen in Schotland bij een exporteur in pootgoed. Naast de primaire sector, die ik zo goed van thuis en school kende, ontdekte ik de handelsmarkt. Dat intrigeerde mij zo dat ik in Schotland wilde gaan wonen en werken.”

Openbaring

In de nieuwe setting van Schotland kon Gerjan worden wie hij in wezen is. “Alles wat echt is, is aantrekkelijk,” zegt hij lachend. “Voor een bedrijfsjubileum had ik een tafeldame nodig. Ik vroeg Hannah, die in mijn Nederlandse vriendenkring zat, of zij hiervoor een weekend wilde overkomen. Omdat ik mijn echte zelf was geworden, vond zij mij eindelijk aantrekkelijk.” Het verliefde stel wilde in Nederland afstuderen en trouwen en zich daarna in Schotland vestigen. Maar het bedrijf, waar Gerjan zou gaan werken, ging failliet. Opeens moest hij in Nederland een baan en huis zoeken. Bij toeval kwam hij terecht bij een internationaal handelsbedrijf in biologische groentes. “Dat was mijn start in de biologische sector,” aldus Gerjan. “Ik ben geen goede verkoper, maar toch kon ik alles verkopen, want er was vraag naar. Dat was een openbaring. Meestal is er juist een overschot aan alles. Ook ontdekte ik dat biologische boeren leuke mensen zijn met een mooie visie. Een biologisch product is écht, dat vond ik aantrekkelijk.”

Koeien en akkerbouw

In diezelfde tijd moesten de ouders van Gerjan hun boerderij verkopen omdat er op die locatie industrie was gepland. “Voor de herinvestering van hun vermogen heb ik een bedrijfsplan geschreven,” vertelt Gerjan. “Als je één boerderij verkoopt, kun je er 2,5 voor terugkopen. We hebben al het geld in grond geïnvesteerd en zijn van 50 naar 125 hectare gegaan. Mijn ene broertje houdt van koeien melken, de ander van akkerbouw en ik van groenteteelt. Als je de grond tussen deze drie bedrijven rouleert, heb je een mooi model voor een gemengd bedrijf. In 2002 heb ik mijn baan opgezegd en hebben we ons nieuwe familiebedrijf in Zeewolde omgeschakeld naar biologisch.”

Korte ketens

De beginfase was lastig. Het ene moment was er een tekort aan biologische producten, het andere moment een teveel. “Die disbalans hoort bij een groeimarkt,” aldus Gerjan. “Vanuit die moeilijke tijd kwam het inzicht: we doen de dingen niet zo handig. In een nichemarkt moet je samenwerken. Als je in je eentje een breed assortiment teelt, verkoop je halfvolle in plaats van volle pallets. Toen hebben we Bio Brass opgericht, waarin meerdere biologische boeren specifieke teelten hebben samengevoegd. Samen zijn we grootschalig. Samen investeren we in de beste machines. Ook zijn we zelf gaan verpakken en verwerken zodat we de groentes vanuit een rechtstreekse verbinding aan de supermarkten kunnen leveren. Met efficiënt samenwerken in korte ketens hebben we het onnodige prijsverschil tussen gangbaar en biologisch weggewerkt. Wij eren onze founding fathers: zij hebben de biologische landbouw bedacht, gedurfd en geïnitieerd. Als volgende generatie brengen wij het holistische gedachtegoed een stap verder. Het betrekken en verbinden van de hele keten is onze rol in de transitie.”

Little Gem

Heb je het al opgemerkt? In de groenteschappen van grote supermarkten zijn onder andere pompoen, pastinaak, bietjes en de kropsla Little Gem uitsluitend biologisch te koop. “Dit idee is ontstaan bij pastinaak en pompoen,” blikt Gerjan terug. “Dat zijn bekende groentes voor de natuurvoedingswinkel maar de supermarkt verkocht ze nog niet. Het was dus logisch om deze alleen biologisch te doen. Het scheelt ook schapruimte omdat je er de gangbare variant niet naast hoeft te leggen. Sindsdien kijken we elk jaar: welk product kan nu ook volledig omschakelen naar bio? Het leuke is: ik heb niet zozeer met de supermarkt te maken, maar met de persoon die bij de supermarkt werkt. De inkoper wil ook een gezonde toekomst voor zijn kinderen. Vanuit die persoonlijke verbinding kun je samen mooie en logische stappen maken waarvan iedereen in de keten beter wordt.”

De nieuwe boer

Bio Brass is opgericht met het idee om biologische voeding betaalbaar te maken. Inmiddels heeft Bio Brass een nieuw stipje op de horizon. “Vandaag de dag is gangbare groente de norm in de supermarkt en ligt er een beetje bio bij,” aldus Gerjan. “In 2033 is het andersom: dan is biologisch de norm en wordt het aangevuld met gangbaar.” Deze nieuwe missie is haalbaar, volgens Gerjan: “Tien jaar geleden mocht ik de motivatie van boeren in BRIC en ontwikkelingslanden onderzoeken. Ik ontdekte dat de meeste boeren vanuit hun hart willen stoppen met kunstmest en chemie. Naast Bio Brass hebben we daarom Boerz in het leven geroepen: Boerz staat voor de nieuwe boer die werkt vanuit zijn boerenhart. In Nederland kan dat alleen op betaalbare grond. De oprichting van Aardpeer is daarom óók een sleutel in de transitie. Met dank aan de mensen die dit lezen, want jullie maken betaalbare grond mogelijk, waarvan wij 44 hectare pachten. Als iedereen zijn hart opent, kunnen we met elkaar ontzettend veel teweegbrengen.”